शर्मिला चापागाई
कोल्हुवा । सन् २०२५ सम्ममा नेपालमा मलेरीया उन्मुलन गर्ने लक्ष्य प्राप्तिकालगि नवलपुरमा समेत अभिमुखिकरण कार्यक्रम शुरु गरिएको छ । नवलपुर मलेरीयाको जोखिमको जिल्ला भएकाले मलेरीया उन्मुलनको लक्ष्य हासिल गर्नकालागि जिल्लाका प्रभावित स्थानीय तहका स्वयम सेविका र स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई अभिमुखिकरण कार्यक्रमको शुरु गरिएको छ । बुधबार आरडिटी माध्यमबाट मलेरीया खोज पडतालको लागि महिला स्वास्थ्य स्वयम सेविकाहरुको लागि एक दिने तालिम प्रदान गरिएको छ । जिल्लाको मध्यविन्दु नगरपालिका –२,मा नवलपुर स्वास्थ्य चौकी,नारायणी स्वास्थ्य चौकीका स्वास्थ्यकर्मी र यस अन्र्तगत रहेका स्वयम सेवीकाहरुकालागि एक दिने अभिमुखीकरण कार्यक्रम गरिएको हो ।
क्रमश अभिमुखीकरण कार्यक्रम अन्य जोखिममा रहेका स्थानीय तहहरुमा समेत गरिने स्वास्थ्य कार्यालयका ल्याब असिस्टेन्ट रामसिंहासन कुशुहवाले बताउनुभयो । स्वास्थ्य कार्यालय बर्दघाट सुस्ता पूर्व नवलपुरको आयोजनामा भएको अभिमुखीकरणमा स्वास्थ्य स्वयम सेवीकाहरुलाई मलेरीयाको पहिचान कसरी गर्ने, मलेरिया लागेका व्यक्तिलाई परामर्श कसरी दिने, उपचार पद्घती कस्तो छ,मलेरीया खोज पडतालका विषयमा अभीमुखीकरण गरिएको थियो ।
नवलपुर मेलेरीयाको जोखिमको हिसाबमा प्रदेशकै पहिलो स्थानमा पर्दछ छ । गत वर्ष पहिचान भएका २४ जना मलेरीयाका बिरामी मध्ये नवलपुरका मात्रै ११ जना रहेका थिए । चालु आर्थिक वर्षमा भने हालसम्म दुई जना मलेरीयाका बिरामी पहिचान भएका छन् । मध्यविन्दु नगरपालिकामा दुई जना मलेरीयाका बिरामी पहिचान भएको र दुवै आयातित मलेरीया रहेको ल्याब असीस्टेन्ट कुशहवाले बताउनुभयो ।
मलेरीया फोकल पर्सन डिल्लीराम तिवारीका अनुसार प्रदेशकै मध्यम जोखिमको वडाको रुपमा गैंडाकोटको वडा नम्बर १८ मात्रै पर्दछ । यहाँ गतवर्ष दुई जना स्थानीय मलेलिया सहित पाँच जनामा मलेरिया देखिएको थियो । यसैले पनि यो वडा अहिले पनि प्रदेशकै मध्यम जोखिमको वडामा रहेको फोकल पर्सन तिवारीले बताउनुभयो ।
नवलपुरमा धेरै जसो मलेरीयाका बिरामी भारतबाट आयातित हुने गरेका छन् । भारत रहदा मलेरीयाका बिरामी भएर नेपाल आएका धेरै हुने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
मलेरिया लागेमा सामान्यतह टाउँको दुख्ने, काम ज्वरो आउने, वाकवाकी लाग्ने, वान्ता हुने, शरीरका मांसपेशीहरू दुख्ने जस्ता लक्षणहरू देखिएने जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय नवलपरासी पूर्वका ल्याव असिस्टेन्ट रामसिंहासन कुशहवाले जानकारी दिनुभयो । यी लक्षण देखिएमा तुरुन्त नजिकको स्वास्थ्य संस्थामा जाचँ गराउने अथवा मलेरियाको संका लागेमा स्वास्थ्य संस्थामा जानकारी गराएमा टोली घरमा नैपुगेर बिरामीको आरडिटीको माध्यमबाट चेक गरी स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने गर्ने समेत उहाँले बताउनुभयो । सरकारले मलेरीयाको औषधी निशुल्क रुपमा दिदैँ आएको छ ।
बुधबार भएको अभिमुखीकरण कार्यक्रममा मलेरीया फोकल पर्शन डिल्लीराम तिवारी र जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय नवलपरासी पूर्वका ल्याव असिस्टेन्ट रामसिंहासन कुशहवाले प्रशिक्षण दिनुभएको थियो ।
